Thành cổ Saladin & Nhà thờ Muhammad Ali – Trái tim Hồi giáo giữa lòng Cairo

Khám phá Thành cổ Saladin – pháo đài trung cổ hùng vĩ và Nhà thờ Muhammad Ali – viên ngọc trắng của Cairo. Nơi lưu giữ lịch sử, tôn giáo và vẻ đẹp kiến trúc Hồi giáo rực rỡ nhất Ai Cập.

Biểu tượng của quyền lực và đức tin trên đồi Mokattam

Giữa lòng thủ đô Cairo, nơi những con phố Hồi giáo cổ kính đan xen cùng hơi thở hiện đại, Thành cổ Saladin (Citadel of Saladin) sừng sững vươn mình trên đỉnh đồi Mokattam – một trong những biểu tượng quyền lực và đức tin của Ai Cập suốt hơn tám thế kỷ.

Phía trong thành là Nhà thờ Hồi giáo Muhammad Ali, một trong những công trình đẹp nhất thế giới Hồi giáo, được mệnh danh là “Viên ngọc trắng của Cairo”. Khi ánh nắng sớm chiếu lên mái vòm lớn phủ đá cẩm thạch, cả khu thành cổ sáng bừng như một khối pha lê, khiến du khách có cảm giác như đang bước vào thế giới huyền bí của những vương triều đã qua.

Từ độ cao gần 200 mét, nơi đây mở ra toàn cảnh Cairo – thành phố của nghìn ngọn tháp minaret, trải dài đến tận bờ sông Nile. Chính vì thế, Thành cổ Saladin không chỉ là di tích lịch sử, mà còn là linh hồn sống của Cairo – nơi quá khứ và hiện tại gặp gỡ trong cùng một nhịp thở.

Là pháo đài bất khả xâm phạm của Saladin

Thành cổ được Salah ad-Din (Saladin) – vị anh hùng Hồi giáo huyền thoại, người sáng lập triều đại Ayyubid – cho xây dựng vào năm 1176 để bảo vệ Cairo khỏi các cuộc Thập tự chinh.

Với vị trí chiến lược trên đồi cao, Saladin nhìn thấy nơi này như một pháo đài tự nhiên có thể quan sát toàn bộ thành phố và dòng sông Nile phía xa. Công trình được hoàn thành trong nhiều thập kỷ sau đó, trở thành trung tâm quyền lực chính trị và quân sự của Ai Cập suốt gần 700 năm – từ thời Ayyubid, Mamluk đến Ottoman.

Bên trong thành, từng lớp tường đá dày hơn 3 mét, pháo đài kiên cố với tháp canh, cung điện, nhà thờ, kho vũ khí, giếng nước khổng lồ… tất cả vẫn được bảo tồn gần như nguyên vẹn. Khi bước qua cổng Bab al-Azab – nơi từng chứng kiến bao biến cố lịch sử, bạn như đang ngược dòng thời gian trở lại thế kỷ XII, nghe vang vọng tiếng vó ngựa, tiếng gươm giáo của một thời chiến chinh.

Nhà thờ Hồi giáo Muhammad Ali – viên ngọc trắng trên nền trời Cairo

Nếu Thành cổ là biểu tượng của quyền lực, thì Nhà thờ Muhammad Ali (Mosque of Muhammad Ali) là linh hồn của nó.

Được xây dựng từ năm 1830 đến 1848 bởi vua Muhammad Ali Pasha, người sáng lập Ai Cập hiện đại, công trình này là biểu tượng tôn giáo và quốc gia – như lời khẳng định vị thế của Ai Cập độc lập trong thời kỳ hậu Ottoman.

Nhà thờ mang phong cách Tân Ottoman, mô phỏng Đền thờ Xanh (Blue Mosque) ở Istanbul, với mái vòm trung tâm cao 52 mét và hai tháp minaret cao 84 mét vươn lên trời. Toàn bộ nội thất được ốp bằng đá cẩm thạch trắng, trang trí tinh xảo bằng hoa văn Ả Rập, kính màu và đèn chùm pha lê.

Khi bước vào trong, bạn sẽ thấy không gian rực rỡ ánh sáng, nhưng vẫn mang cảm giác tĩnh tại và thiêng liêng. Ở trung tâm là lăng mộ của vua Muhammad Ali, được bao quanh bởi hàng rào đồng mạ vàng. Mỗi chi tiết – từ đường cong của mái vòm, tiếng vọng trong lòng thánh đường, đến hương trầm thoang thoảng – đều khiến du khách choáng ngợp bởi sự kết hợp giữa quyền lực và niềm tin.

Góc nhìn ngoạn mục: Cairo thu nhỏ dưới chân thành cổ

Một trong những trải nghiệm đáng nhớ nhất khi đến Thành cổ Saladin chính là tầm nhìn bao quát toàn thành phố Cairo.

Từ sân trong của nhà thờ, bạn có thể phóng tầm mắt ra xa, thấy những mái vòm xanh lam của nhà thờ Hồi giáo Al-Azhar, tháp minaret cao vút của Sultan Hassan, và thậm chí, trong những ngày trời quang, có thể nhìn thấy Kim tự tháp Giza mờ ảo ở đường chân trời.

Cảnh tượng ấy khiến người ta không khỏi kinh ngạc: giữa đô thị hiện đại ồn ào, Cairo vẫn giữ được nhịp tim cổ xưa của nền văn minh Hồi giáo. Vào buổi chiều, khi mặt trời lặn, ánh sáng vàng bao phủ cả thành, khiến mái vòm Muhammad Ali như được dát vàng – một khung cảnh khiến trái tim du khách lặng đi.

Những công trình bên trong thành cổ

Bên cạnh Nhà thờ Muhammad Ali, khu phức hợp Thành cổ còn có nhiều công trình đáng khám phá, mỗi nơi kể một câu chuyện riêng về triều đại và tôn giáo:

Nhà thờ Al-Nasir Muhammad (thế kỷ XIV): nhà thờ Hồi giáo chính của triều Mamluk, nổi bật với cặp tháp minaret bằng gạch trang trí hoa văn xanh ngọc.
Nhà thờ Sulayman Pasha: nhỏ hơn nhưng mang nét thanh thoát và trang trí tinh tế, phản ánh ảnh hưởng nghệ thuật Ottoman sớm.
Giếng Yusuf (Well of Joseph): sâu gần 85 mét, là kỳ công kỹ thuật được Saladin cho đào để cung cấp nước trong những ngày bị vây hãm.
Bảo tàng Quân đội Ai Cập: nơi lưu giữ hàng nghìn hiện vật về lịch sử chiến đấu, từ thời Pharaoh đến chiến tranh hiện đại, bao gồm cả vũ khí, đồng phục và mô hình trận chiến.

Mỗi bước đi trong thành cổ là một lát cắt của hơn 800 năm lịch sử Ai Cập, nơi dấu ấn Hồi giáo, Ottoman và hiện đại hòa quyện thành một bức tranh đa sắc.

Trải nghiệm văn hóa và tinh thần Hồi giáo

Thành cổ Saladin không chỉ là di tích, mà còn là nơi sinh hoạt tôn giáo và văn hóa sống động. Hằng ngày, tiếng kinh cầu vang vọng từ nhà thờ Muhammad Ali hòa cùng tiếng gió sa mạc, tạo nên một không gian linh thiêng hiếm có.

Vào các dịp lễ lớn của người Hồi giáo, nơi đây trở thành trung tâm của những buổi cầu nguyện và lễ hội ánh sáng, thu hút hàng ngàn tín đồ và du khách.

Du khách cũng có thể tham dự các buổi trình diễn âm nhạc Sufi (thường vào cuối tuần), nơi nghệ sĩ biểu diễn nhạc cụ truyền thống và điệu múa Tannoura – vũ điệu xoay thiêng liêng tượng trưng cho sự kết nối giữa con người và Thượng đế.

Điểm tham quan lân cận: hành trình khám phá Cairo cổ

Từ Thành cổ Saladin, bạn có thể dễ dàng kết hợp tham quan các điểm nổi bật khác của khu Cairo Hồi giáo (Islamic Cairo):

Nhà thờ Sultan Hassan và Al-Rifa’i: chỉ cách vài phút đi bộ, là hai trong những công trình Hồi giáo cổ kính và tinh xảo nhất thế giới.
Chợ Khan El Khalili: khu chợ cổ nổi tiếng nhất Cairo, nơi bạn có thể thưởng thức cà phê, mua nước hoa, đèn đồng và gia vị truyền thống.
Nhà thờ Hồi giáo Ibn Tulun: một trong những nhà thờ cổ nhất còn tồn tại ở Ai Cập, với kiến trúc gạch đỏ đặc trưng và tháp xoắn độc đáo.

Kết hợp các điểm này trong một ngày, bạn sẽ có hành trình khám phá trọn vẹn linh hồn Hồi giáo của Cairo – từ những tường đá vĩ đại đến những con ngõ nhỏ đầy hương vị phương Đông.

Lời khuyên du lịch

Thời điểm lý tưởng: buổi sáng sớm hoặc chiều muộn, khi nắng dịu và ánh sáng đẹp cho chụp ảnh.
Trang phục: nên ăn mặc lịch sự, đặc biệt khi vào trong nhà thờ Hồi giáo (phụ nữ nên mang khăn choàng).
Thời gian tham quan: 2–3 giờ là vừa đủ để khám phá toàn bộ khu vực và ngắm cảnh thành phố.
Phí vào cửa: khoảng 200 EGP (cập nhật 2025), có thể mua vé chung với các điểm gần đó.
Gợi ý: mang theo nước uống, giày thoải mái và máy ảnh – vì bạn sẽ muốn lưu lại từng góc nhìn tuyệt đẹp ở đây.

Thành cổ Saladin và Nhà thờ Muhammad Ali không chỉ là hai công trình vĩ đại, mà còn là trái tim của lịch sử Cairo. Từ nơi đây, bạn có thể cảm nhận được hơi thở của những triều đại đã mất, nghe tiếng vọng của những lời cầu nguyện xuyên qua thế kỷ, và nhìn thấy một Ai Cập vừa cổ xưa, vừa sống động.