Aswan – Miền đất của sông Nile và đền thờ Abu Simbel
Nếu Cairo là nhịp sống sôi động, Luxor là kho báu cổ đại, thì Aswan lại mang một nét quyến rũ rất riêng – bình yên, thơ mộng và đậm màu sắc văn hóa Nubia – một trong những nền văn minh lâu đời và rực rỡ nhất ở Châu Phi, nằm ở khu vực dọc theo sông Nile, ngày nay thuộc Sudan và Ai Cập.
Aswan nằm ở cực Nam của Ai Cập, cách Cairo hơn 900 km, Aswan là nơi dòng sông Nile xanh biếc chảy hiền hòa giữa lòng sa mạc vàng, là nơi lưu giữ những công trình vĩ đại ghi dấu ấn của hàng nghìn năm văn minh nhân loại.
Đây không chỉ là cửa ngõ của Nubia cổ đại, mà còn là điểm khởi hành của những chuyến du thuyền huyền thoại xuôi theo sông Nile đến Luxor.
Aswan – Vùng đất của nắng, gió và truyền thuyết sông Nile
Aswan trong tiếng Ả Rập có nghĩa là “thành phố của gió”. Quả đúng như vậy, nơi đây quanh năm ngập tràn nắng ấm và làn gió mát từ sông Nile, tạo nên khí hậu dễ chịu hơn nhiều so với phần lớn vùng sa mạc Ai Cập.
Từng là thành phố biên giới phía Nam của đế chế Ai Cập cổ đại, Aswan đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát thương mại và giao thương với vùng Nubia và Sudan.
Chính vì vậy, Aswan không chỉ có những ngôi đền kỳ vĩ, mà còn mang đậm dấu ấn văn hóa Nubia – một nền văn minh rực rỡ ít người biết đến.
Đi dọc Aswan, bạn sẽ cảm nhận rõ nét sự giao hòa giữa lịch sử và đời sống đương đại, giữa tôn giáo cổ xưa và nụ cười hiếu khách của người dân bản địa.
Đập Cao Aswan – Công trình thay đổi vận mệnh sông Nile
Không thể nói đến Aswan mà không nhắc đến Đập Cao Aswan (High Dam) – biểu tượng hiện đại của sức mạnh và trí tuệ người Ai Cập thế kỷ XX. Được xây dựng vào thập niên 1960 với sự hỗ trợ của Liên Xô, con đập này giúp kiểm soát lũ lụt, tích trữ nước cho canh tác và tạo ra năng lượng thủy điện cho cả đất nước.
Phía sau đập là hồ Nasser, một trong những hồ nhân tạo lớn nhất thế giới, kéo dài hơn 500 km, thậm chí tràn sang lãnh thổ Sudan.
Từ đỉnh đập, du khách có thể chiêm ngưỡng toàn cảnh dòng Nile hùng vĩ, nơi nước sông xanh biếc tương phản với cát vàng sa mạc – một khung cảnh hiếm thấy trên thế giới.
Gợi ý: Hãy đến vào buổi sáng sớm hoặc chiều hoàng hôn, khi ánh sáng chiếu xiên qua mặt hồ, phản chiếu màu trời, tạo nên khung cảnh lộng lẫy không khác gì tranh vẽ.
Obelisk dang dở – Dấu ấn vĩ đại bị bỏ quên
Chỉ cách Đập Cao vài km là Obelisk dang dở (Unfinished Obelisk) – một kỳ tích chưa hoàn thiện của Ai Cập cổ đại. Tương truyền, công trình này được Nữ hoàng Hatshepsut cho xây dựng vào thế kỷ 15 TCN. Nếu hoàn thiện, nó sẽ là obelisk lớn nhất thế giới với chiều cao hơn 42m và nặng gần 1.200 tấn.
Tuy nhiên, trong quá trình đục khối đá granit, một vết nứt lớn xuất hiện khiến dự án buộc phải dừng lại.
Ngày nay, khối đá khổng lồ vẫn nằm nguyên tại mỏ đá Aswan, hé lộ kỹ thuật chế tác tinh xảo của người Ai Cập cổ đại – khi họ chỉ dùng dụng cụ bằng đồng và đá cứng để đục khắc những khối đá nặng hàng trăm tấn.
Đi giữa lòng mỏ đá, bạn có cảm giác như đang chạm vào bàn tay lao động của hàng nghìn năm trước, nơi thời gian dường như đã dừng lại kể từ khoảnh khắc chiếc búa cuối cùng rơi xuống.
Đền Philae – Huyền thoại của nữ thần Isis
Rời khỏi trung tâm Aswan, xuôi thuyền dọc dòng Nile chừng 10 phút, bạn sẽ đến đền Philae – một trong những ngôi đền linh thiêng và lãng mạn nhất Ai Cập.
Ngôi đền này từng bị chìm trong nước sau khi xây dựng Đập Cao, nhưng nhờ sự hỗ trợ của UNESCO, nó đã được di dời nguyên vẹn đến đảo Agilkia, trở thành biểu tượng của công trình trùng tu lịch sử thế giới.
Đền Philae được dành riêng cho nữ thần Isis, vị thần của tình yêu, phép thuật và tái sinh. Những bức phù điêu tinh xảo kể lại truyền thuyết về cái chết và sự hồi sinh của thần Osiris, khi nữ thần Isis rong ruổi khắp nơi tìm kiếm thi thể chồng để tái sinh cho ông.
Không chỉ là một di tích tôn giáo, Philae còn là điểm giao thoa giữa hai nền văn minh – Ai Cập cổ đại và Hy Lạp – khi nhiều họa tiết Hy Lạp cổ được khắc chạm trên những cột đá cùng chữ tượng hình Ai Cập.
Kinh nghiệm: Du khách nên đi thuyền đến Philae vào buổi sáng sớm, khi mặt trời còn chưa gắt, ánh sáng dịu chiếu qua các trụ đá phản chiếu xuống mặt nước – cảnh tượng huyền ảo như mơ.
Ban đêm, khu đền còn có show ánh sáng và âm thanh (Sound & Light Show) tái hiện huyền thoại nữ thần Isis, vô cùng ấn tượng.
Đền Abu Simbel – Tượng đài bất tử bên bờ hồ Nasser
Nếu có một địa danh khiến cả thế giới phải cúi đầu thán phục kỹ thuật và lòng quả cảm của con người, thì đó chính là Đền Abu Simbel – kiệt tác của Pharaoh Ramses II.
Tọa lạc ở vùng biên giới Ai Cập – Sudan, cách Aswan khoảng 280 km, Abu Simbel là biểu tượng của quyền lực, tình yêu và trí tuệ vĩnh hằng. Ngôi đền này của Ramses II là sự Vinh quang của Pharaoh vĩ đại được tạc trực tiếp vào vách núi sa thạch, với bốn bức tượng khổng lồ cao 20 mét của Ramses II ngồi uy nghi hướng ra hồ Nasser.
Bên trong, các bức phù điêu mô tả những chiến công lừng lẫy của ông, đặc biệt là trận Kadesh – một trong những trận chiến nổi tiếng nhất thời cổ đại.
Nhưng điều khiến thế giới kinh ngạc là hiện tượng “ánh sáng mặt trời chiếu vào bức tượng Ramses II”:
– Vào hai ngày đặc biệt mỗi năm (22/2 và 22/10), ánh sáng ban mai sẽ xuyên qua hành lang đền, chiếu đúng vào khu thờ, soi sáng khuôn mặt tượng Ramses II, trong khi vẫn để tượng thần Ptah – thần bóng tối – chìm trong bóng đêm.
Hiện tượng này cho thấy trình độ thiên văn và kiến trúc siêu việt của người Ai Cập cổ đại cách đây hơn 3.000 năm.
Ngôi đền nhỏ của Nefertari – Biểu tượng của tình yêu vĩnh cửu
Cách ngôi đền chính không xa là đền nhỏ dành cho hoàng hậu Nefertari, người vợ thân yêu của Ramses II.
Đây là một trong số ít những ngôi đền mà người phụ nữ được tôn vinh ngang hàng với Pharaoh. Sáu tượng đá ở mặt tiền thể hiện cả vua và hoàng hậu cùng đứng song song – điều chưa từng có tiền lệ trong lịch sử Ai Cập cổ.
Các bức phù điêu bên trong miêu tả Nefertari dâng lễ vật cho các vị thần, được khắc họa bằng nét mềm mại và tinh tế hiếm thấy. Điều đó chứng minh rằng, ngay cả trong thế giới quyền lực của các Pharaoh, tình yêu vẫn là thứ bất tử nhất.
Kinh nghiệm đi Abu Simbel:
– Từ Aswan, bạn có thể đi xe bus theo đoàn (khởi hành lúc 4h sáng, về lại trưa).
– Hoặc chọn tour bay ngắn 30 phút từ Aswan – tiết kiệm thời gian và có cơ hội ngắm toàn cảnh hồ Nasser từ trên cao.
Làng Nubia – Bản sắc văn hóa rực rỡ bên sông Nile
Một trong những trải nghiệm độc đáo nhất khi đến Aswan là ghé Làng Nubia – nơi lưu giữ trọn vẹn nét văn hóa cổ xưa của người da màu vùng Hạ Nubia.
Những ngôi nhà sơn màu sặc sỡ, tường vẽ họa tiết động vật, biểu tượng mặt trời và con mắt thần Horus – tất cả tạo nên một thế giới đầy màu sắc, tươi vui và ấm áp.
Người Nubia nổi tiếng hiếu khách; họ sẽ mời bạn uống trà bạc hà, thưởng thức bánh truyền thống, xem rắn hoặc cá sấu con nuôi trong nhà, và kể cho bạn nghe những câu chuyện về cuộc sống ven sông Nile.
Đây cũng là nơi lý tưởng để mua quà lưu niệm thủ công, như khăn dệt tay, trang sức đồng, túi thổ cẩm hoặc lọ gia vị địa phương.
Mẹo nhỏ: Ghé thăm làng vào buổi chiều, khi nắng dịu, bạn có thể ngắm hoàng hôn rực rỡ phủ xuống sông Nile – khoảnh khắc không thể quên của chuyến đi.
Du thuyền sông Nile – Hành trình của lịch sử
Nhiều du khách chọn Aswan là điểm khởi đầu cho chuyến du thuyền trên sông Nile kéo dài 3–4 ngày đến Luxor.
Hành trình này đưa bạn đi qua những vùng đất huyền thoại, vừa chiêm ngưỡng cảnh quan, vừa tận hưởng không gian nghỉ dưỡng sang trọng.
Buổi tối, trên boong tàu, bạn có thể thưởng thức show múa bụng và Tannoura – điệu múa xoay truyền thống Ai Cập – trong tiếng nhạc Oud ngân vang, giữa làn gió mát sông Nile.
Đó là những giây phút khiến bạn hiểu vì sao người ta nói: “Ai chưa từng đi thuyền trên sông Nile, nghĩa là chưa từng hiểu Ai Cập.”
Kinh nghiệm du lịch Aswan
Thời điểm đẹp: Từ tháng 10 đến tháng 4 (nhiệt độ 20–30°C).
Phương tiện: Có thể bay từ Cairo (1h20’) hoặc đi tàu hỏa đêm (khoảng 12 tiếng).
Trang phục: Quần áo nhẹ, thoáng, mang mũ, kính, kem chống nắng.
Vé tham quan: Mua combo cho các điểm đền – đập – bảo tàng sẽ tiết kiệm hơn.
Ẩm thực: Nên thử món fatta (thịt cừu với cơm và bánh pita chiên), ful medames (đậu hầm) và trà karkadeh (trà hoa dâm bụt đỏ, rất phổ biến ở miền Nam Ai Cập).
Aswan không ồn ào như Cairo, không hùng vĩ như Luxor, nhưng lại có sức hút kỳ lạ bằng sự tĩnh lặng và hoài cổ. Nơi đây, dòng sông Nile trôi chậm rãi qua những ngôi làng rực màu, tiếng gọi của trẻ con vang vọng, và đâu đó, ánh chiều buông xuống trên những tượng đá khổng lồ của Abu Simbel.
Giữa đất trời vàng cát, Aswan như một khúc hát trầm buồn mà ấm áp, kể mãi câu chuyện về một nền văn minh không bao giờ tàn phai.
